El parmaklarının özellikle sabah uyandığımızda aniden kilitlenmesi, kasılması ve ağrılı olması karaktarize bir hastalıktır.
Parmakların hareket (bükülme) esnasında kasılması veya kilitlenmesi durumudur. Kilitlenen parmağın eski haline getirilmesi oldukça zordur ve ağrılıdır. İsmini tetik çekilirkenki pozisyondaki şekle benzer halde takılı kalması ile tetik parmak olarak almıştır.
Daha çok 40-60 yaşlar arasında ve kadınlarda görülür. Özellikle sabahları uyandıktan sonra parmaklar düz hale getirilmeye çalışılırken ‘tık’ veya ‘klik’ şeklinde takılma ve kilitlenme meydana gelebilir. Şeker hastalığı, gut ve romatoid artrit hastalarında daha sık olur ama normal toplumda da oldukça sık rastlamaktayız. En sık başparmaklar etkilenir ama bütün parmaklar etkilenebilir. Bir seferde birden fazla parmağı da etkileyebilir ve her iki elde de olabilir. El parmaklarıyla ince iş yapılan bütün mesleklerde(çiftçi, müzisyen, çiftçi vb.) görülebilir. Başparmak tetik parmak olguları diğer parmaktakilere göre ameliyat dışı yöntemlere daha dirençlidir. Özellikle avuç içerisinde ileri vakalarda parmak köklerinde ‘Notta nodülü’ dediğimiz ele gelen ağrılı bezelye büyüklüğünde kemik gibi sert bir kitle ele gelebilir. Bu kitle oluştuğunda genelde ameliyat dışı tedavilere yanıt vermez ve artık cerrahi tedaviye geçmek gerekir. Tanısı oldukça basittir ek bir tetkike gerek yoktur. Hastanın öyküsü ve muayene ile basitçe tanı konulur ve ek bir röntgen, MR gibi tetkiklere gerek yoktur.
Hastalığın anatomisini incelersek parmaklarımızı hareket ettiren tendonların belirli bir düzlemde hareket etmesini sağlayan boğumlarda adeta tünel gibi işlev gören Pulley (makara) sistemleri vardır. İşte bu hastalıkta da aşırı kullanıma bağlı A1 PULLEY dediğimiz parmak kökündeki makara sistemi çok kalınlaşır ve içerisinden geçen tendonu adeta boğar ve kilitler. Biz de ameliyatta işte tam bu A1 PULLEY dokusunu keserek gevşetiyoruz ve eskisi gibi akışkan bir tendon geçişi sağlıyor ve parmak artık takılmaz ve ağrısız hale getiriyoruz. Yani ameliyat sonuçları oldukça yüz güldürücüdür.
Yine de ilk tedavi asla cerrahi olmamalı. İlk tedavide parmaklarla sık yapılan işlere ara verilmeli (örgü örme, bez sıkma, uzun süre akıllı telefon kullanma v.b.). Sıcak uygulama, germe egzersizleri ve yumuşatıcı kremlerle takip edilmeli. Bu süre 1hafta ila 3 hafta sürebilir. Bu sürecin sonunda rahatlama olmaz ise enjeksiyonlar denenmeli. Enjeksiyonlarda erken aşamlarda dahi iyileşme olasılığı % 70’ lerde olduğu bilinmeli ve tekrarlayabileceği bilinmelidir.
Ameliyat dışı tedavilerle tetik parmaktaki takılma ve ağrı geçmiyorsa cerrahi tedaviye başvurulur. Cerrahi tedavisi oldukça basit, güvenli ve hızlı bir yöntemdir. Uygun cerrahi ile tamamen iyileşme sağlanır ve tekrarlamaz. İşlem günübirlik dediğimiz lokal anestezi ile yapılır, yaklaşık 2 cm lik küçük kesi ile gerçekleşir ve kişi aynı gün evine gönderilir. Ameliyat süresi ortalama 10 dk. sürer ve ameliyat sonrası hemen parmak hareketi başlanır. Dikişler 10 gün sonra alınır ve tam hayata dönüş mümkün hale gelir.