Modern tıbbın en heyecan verici gelişmelerinden biridir.
Kök hücreler birçok hastalığın tedavisinde rejenaratif tıp (yenileme, canlandırma) adı altında uygulanmaktadır.
Genel tıpta kullanıldığı alanlar;
- Ortopedide Osteoartrit(eklem kireçlenmesi) ve diyabetik ülser(yara) tedavisinde
- Plastik cerrahide cilt gençleştirme ve yanık tedavisinde
- Covid-19 tedavisinde de mezenkimal kök hücreler akciğer hasarını azaltmak amacı ile kullanılmaktadır.
Kardiyovasküler cerrahide; kalp krizi sonra myokard(kalp kası) hasarı oluşan bölgede yeniden bir kas yapılanması, sinir cerrahisinde; sinir hasarlarında sinir rejenerasyonu gibi çalışmalar yapılmakta olup ilerde birçok kullanım bulması adına gelecek için umut vaat etmektedir.
Uygulama şekli;
Ortopedide en sık kullanım alanı diz ekleminin kireçlenmesidir( Diz Osteoartriti). Kök hücreler kandan, kemik iliğinden ve adipoz(yağ) dokudan elde edilebilir. Bunlardan yağ dokusundan elde etmek hem daha kolay ve daha az invazif ve daha verimli (daha az miktar dokudan çok sayıda kök hücre) olan olduğu için ben kendi klinik uygulamalarımda yağ dokusu tercih etmekteyim. Burada yağ dokusu içerisindeki mezenşimal hücreleri ayrıştırıp kök hücre elde edilir ve yıpranan diz ekleminin içerisine uygulanır. Ben kendi pratiğimde sıklıkla öncelikle hastanın diz eklemini artroskopik(kapalı) teknik ile temizliyorum ve ardından göbek çevresinden aldığım yağ dokusuna ait kök hücreyi son aşamada eklem içine uyguluyorum.
Kimlere uygulanmalı?
Öncelikle bu tedaviyi diz kireçlenmesinin erken evre dediğimiz grade 1 ve 2 aşamalarında uygulamak yerinde olacaktır. Çünkü rejeneratif tıp dediğimiz hücre yenileme aşamalarında dokunun tamamen yok olması ve ciddi hasarında tekrar o dokuyu oluşturma şansı azalmaktadır. Bu uygulama ile ana amaç; yıpranmaya başlayan kıkırdak dokusunun yeni kıkırdak dokusu oluşturmasını teşvik etmek ve yepyeni bir kıkırdak oluşumu ile ileriye dönük protez gibi cerrahi tedavilerden kurtarmak olmalıdır. Kireçlenmesi yeni başlayan veya fazla ilerlememiş olan hastaların özellikle ailesinde (anne, baba v.b.) kireçlenme öyküsü varsa bu tedaviyi değerlendirmek üzere ortopedi hekimine başvurması gerekmektedir.
Kimlere uygulanamaz ?
- Romatizmal hastalığı olanlar
- Diz ekleminde aktif enfeksiyon bulguları olanlar
- Diz ekleminde mekanik problemi olanlar; ön-arka çapraz bağlar veya menisküs kaybı olanlar, geçirilmiş kırıklar nedeniyle diz ekleminde deformite olanlar(öncelikle kemik dizilimi düzeltilmeli)
- Anestezi almaya uygun olmayan hastalar
Süreç nasıl ilerliyor ?
Kişiler kök hücre tedavisini almaya karar verdiğinde ilk olarak yapması gereken, kök hücre uygulaması yapan merkezlerden birine ortopedi hekimine başvurmalıdır. Uzman doktor tarafından talep edilen tetkikler sonucuna göre kök hücre tedavisinin uygulanması uygun bulunduğunda işleme başlanabilir.
Kök hücre uygulaması oldukça kısa süren ve de büyük kesilerin olmadığı bir yöntem olsa da bu ugulama için hastanın anestezi alması gerekir. Anestezi tetkikleri sonucu uygunluk alan kişiler için uygulama yapılmasıan engel kalmamıştır. Kök hücre uygulaması için göbek çevresinden küçük mini kesiler ile uygun miktarda adipoz (yağ) dokusu alınacak ve enzimatik ayrıştırma işlemleri sonucu elde edilen kök hücre bir enjektör yardımı ile diz eklemine uygulanacak ve ameliyat sonlanacaktır.
Aynı anda her iki dize uygulanabilir mi?
Evet uygulanabilir.
İşlem Sonrası Süreç
Hastalar ameliyat sonrası aynı gün akşam veya ertesigün sonra taburcu edilir. İlk 5 gün üzerine basmasına ve eviçerisindeki işleri yapması müsaade edilir fakat zorlamaması istenir.1.ayd kısmi faydalar olarak ağrıda azalma gibi faydalar beklenirken tam iyilik hali aktif spor ve ağrısız yaşama dönüş 4.ay civarı beklenir.